Mülga Nedir?

Arapça bir kelime olan mülga, anlam olarak yürürlükten kalkma şeklinde ifade edilir. Kullanımdan kalkmış, eskimiş, hükmü olmayan mülga kelimesi eskiden ülkemizde çok kullanılırdı. Zamanla kullanımı azalsa da halen varlığı kalkmış, hükümsüz durumları ifade etmek için bazı kesimlerce tercih edilen bir kelime.

Hukukta Mülga Nedir?

Özellikle kanunlarımızda halen sık sık karşımıza çıkan mülga hukuki bakımdan yürürlükten kaldırılmış (kaldıran) anlamına gelmektedir. Eğer bir konu üzerinden önceden var olan yasa, yönetmelik veya tebliğ var ve bu konu için yeniden bir düzenleme yapıldıysa yeni kanunun eski kanunu yürürlükten kaldırmış olur. İşte bu duruma mülga denilmektedir.

Mülga Kanunu Nedir?

Mülgayı yukarıda detaylı olarak açıkladık. Tekrar hatırlatmak gerekirse, aynı bir konu üzerinde yeni çıkan düzenlemenin eski düzenlemeyi hükümsüz bırakması olarak düşünebiliriz. Mülga kanunu ise yeni bir kanunun eski bir kanunu tamamen yürürlükten kaldırması olayıdır. Ya da bir durumla ilgili yeni düzenleme eski kanunu tamamen değil de sadece bazı maddelerini yürürlükten kaldırıyorsa bu duruma ise mülga madde şeklinde tanımlanmaktadır.

Mülgayı biraz detaylı açıklayalım. Örneğin hayvan haklarıyla ilgili bir yasa bundan 10 sene önce çıkmış olsun. Hayat şartları ve insanların görüşleri zamanla değişmektedir. Bu sebeple havyan haklarını koruyan yasa eski kalmış olabilir ve yeni bir yasaya ihtiyaç olabilir. İşte bu durumda yine hayvan hakları konusunda yeni bir kanun çıkarılırsa, daha önce çıkarılan kanun yürürlükten kaldırılır ve eski kanun mülga durumuna düşmektedir. Yani bundan sonraki hukuksal durumlar konusunda yeni yasaya başvurulacak, eski kanuna göre hiçbir hüküm verilmeyecektir. Peki mülga maddesi nasıl işlemektedir? Diyelim ki hayvan hakları kanunu var. Ve kanunda şöyle bir ifade geçmektedir; Hayvanları sahiplenen kişiler sorumlulukları altındaki hayvanları terk ettiği zaman herhangi bir ceza almayacaklardır. Ya da şöyle; sorumlukları altındaki hayvanları terk eden kişilere para cezası verilmektedir vs. Daha sonra bir torba kanunla bu durum yeniden düzenlendiğini düşünelim. Ve madde şu şekilde olursa; evcil hayvan sahiplerinin hayvanları terk etmeleri durumunda 1-3 yıl arası hapis cezası uygulanacaktır. Bu durumda terk etmenin hukuki yaptırımı değişecek ve eski madde mülga edilmiş olacaktır. Kanun yine aynı kanun ama kanun içindeki madde yürürlükten kalkmış ve eski maddeye mülga madde denilmektedir.